شعبان ماه سلوک باطنی پیامبر اکرم (ص)

حجت الاسلام نصیری در گفت و گو با شبستان؛

خبرگزاری شبستان: مهمترین وظیفه هر شخص در ماه شعبان را تاسی به سنت پیامبر (ص) دانست و گفت: مومنان در ماه پیامبر(ص) باید به طور جدی به طهارت باطنی، اخلاقی و مالی بپردازند.

حجت الاسلام علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول در گفت و گو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: هر حرکت معنوی یک دوره پنهان دارد و یک دوره آشکار در سوره مزمل به این دو دوره اشاره شده است به این صورت که در ابتدای سوره به مسئله شب زنده داری و خلوت با خداوند اشاره شده و سپس با عبارت (إِنَّ لَکَ فِی اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِیلًا) به مسئله حرکت ظاهری اشاره شده است.

وی افزود: بنابراین آیات، هر مومنی باید در شب با خلوت خداوند مرحله پنهان را بگذارند تا بتوانند در سلوک ظاهری به سمت خداوند در طول روز موفق باشد.

حجت الاسلام نصیری ادامه داد: دوره پنهان در مورد پیامبر (ص) در حقیقت 40 سال طول کشید و در این مدت پیامبر (ص) به نبوت رسیده بود اما به رسالت نه. تفاوت نبوت با رسالت این است که در دوره نبوت، پیامبر (ص) تنها در خواب فرشته وحی را می دید و ثانیاً رسالت جمعی و مسئولیت هدایت افراد را نداشت، اما در دوره رسالت فرشته وحی در بیداری برای او متمثل می شد و ثانیاً پیامبر(ص) مسئولیت هدایت افراد را داشت.

این استاد دانشگاه با اشاره به سلوک باطنی پیامبر (ص) در ماه شعبان گفت: ماه مبارک رمضان در حقیقت سفر نهایی انسان به سوی خدا است و پیامبر اکرم (ص) در ماه شعبان به سلوک باطنی می پرداختند. در صلوات شعبانیه هم همین معنا وارد شده است که روش پیامبر (ص) در این ماه روزه و شب زنده داری بوده است.

وی با اشاره به دلایل نامگذاری ماه شعبان به نام پیامبر(ص) گفت: یکی از دلایل اهتمام ویژه پیامبر (ص) نسبت به این ماه است و اینکه اصلاً دلیل ارزشمند بودن ماه شعبان، همین علاقه ویژه پیامبر (ص) به این ماه است.

حجت الاسلام نصیری به وظایف مومنان در ماه شعبان نیز اشاره کرد و گفت: پیامبر (ص) در قرآن اسوه نیکی نامیده شده است تا جایی که حتی طبق زیارت امین الله خود ائمه و اهل بیت (ع) نیز به سنت پیامبر (ص) تاسی می کردند با توجه به اینکه این ماه، ماه مخصوص پیامبر (ص) است مهمترین وظیفه هر شخص در این ماه تاسی به سنت پیامبر (ص) است.

رییس موسسه معارف وحی و خرد تصریح کرد: مومنان باید در این ماه تا جایی که می توانند به روزه داری و دیگر اعمال ذکر شده این ماه کوشش کنند همچنین باید به طور جدی به طهارت باطنی، اخلاقی و مالی بپردازند.

وی با بیان اینکه باید موانع استجابت دعا در شب های قدر را در همین ماه از دلها بزداییم گفت: طبق روایات در شب های قدر گناهان همه آمرزیده می شود مگر چند تو که یکی از آنها کسی است که حقوق مردم را ادا نکرده یا کسی که از طرف حکومت ظالم مامور جمع آوری مالیات است یعنی به طور کلی کسی که در دستگاهی فعالیت می کند که یقین دارد که به مردم ظلم می کنند.

حجت الاسلام نصیری ادامه داد: همچنین کسانی که اهل مجالس لهو و لعب و عیاشی باشند در شب قدر آمرزیده نمی شوند بنابراین وظیفه ماست که در این ماه این موانع را اگر در وجودمان هست از بین ببریم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بحران عصر ما این است که دغدغه هایمان انسانی شده گفت: باید در دعاهامان خواسته هامان را آسمانی تر کنیم به قولی این عصر، عصر انفجار کمیت است یعنی بیشتر به دنبال کلیات و اعداد و ریاضیات افتاده ایم در حالی که باید خواسته هایمان به تعالی روح و حقیقت جانمان بینجامد.

وی مناجات شعبانیه را افتخار شیعه دانست و افزود: این دعا دارای سه عنصر مهم است: عنصر اول خودشناسی، عنصر دوم خداشناسی و عنصر سوم بعد عرفانی دعا. عنصر اول و دوم تقریباً در همه دعاها وجود دارد؛ یعنی در نوع مناجات ها معمولاً انسان تقصیر و محدودیت های خود را اعلام و به عظمت و بزرگی پروردگار اعتراف می کند.

حجت الاسلام نصیری نقطه تمایز مناجات شعبانیه از دیگر دعاها را بعد عرفانی آن دانست و گفت: آنجا که می فرماید: الهی هب لی کمال الانقطاع الیک؛ اوج این مناجات است که امام هم خیلی روی آن تاکید داشت در قرآن هم آمده است: و تقبل الیه تقبیلا؛ یعنی کاملاً به سوی خدا منقطع شو کمال الانقطاع در حقیقت اوج عبودیت انسان در عمل و اندیشه است که از غیر خدا می برد و تنها متوجه خدا می شود.

استاد خارج فقه و اصول انقطاع را دارای مراتب دانست و گفت: مثلاً انقطاعی که از عموم مردم توقع می رود این که آن قدر به حال دنیا وابسته نباشند که حاضر شوند حتی از راه حرام به آن دست پیدا کنند و برای اولیای خدا خیلی بالاتر است تا جایی که حتی کوچکترین وابستگی و غیریتی در وجودشان نباشد و حتی حجاب های نورانی را نیز کنار بزنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به معنای حجاب های نورانی گفت: چه بسا انسان تا جایی بالا رود که بتواند انوار الهی را مشاهده کند اما اینها تنها نور صاحب نورات نه خود صاحب نور در این جا از خدا می خواهیم حتی از مشاهده این نورها نیز فراتر رویم و به خود نور برسیم.

وی افزود: این جا همان مساله علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین است که مشخص در مرحله حق الیقین به فنا و ذوب شدن در ذات اقدس الهی می رسد.

حجت الاسلام نصیری با اشاره به معنای کلمه شعبان گفت: در لسان العرب دو دلیل برای نامگذاری این ماه به شعبان آمده است: اول این که در این ماه مردم شعبه شعبه می شدند برای طلب آب و دوم اینکه شعبان از شعب به معنای شکاف است که چون شعبان میان رجب و رمضان آمده به این نام خوانده شده است.

تاریخ مخابره : ۱۳۹۷/۲/۲۲ – ۱۱:۴۱