استاد معرفت و تحلیل حکومتی آموزه های دینی

شنبه 10 بهمن 1388 10:42:42            شماره‌ خبر :531515  آيت‌الله معرفت؛ احياگر علوم قرآنی در دوران معاصر / 51علی نصيری:آيت‌الله معرفت مسائل قرآنی و روايی را با نگاه حكومتی ارزيابی می‌كرد  گروه انديشه: حجت‌الاسلام علی نصيری معتقد است كه بر اساس نظريات آيت‌‌الله معرفت، اگر مسائل قرآن و روايات با ديد حكومتی ديده نشود، ارزيابی ناقصی از روايات رخ داده است. حجت‌الاسلام و المسلمين «علی نصيری»، عضو هيئت علمی دانشگاه علم و صنعت در گفت‌وگو با سرويس انديشه خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در مورد شخصيت علمی و اخلاقی آيت‌الله معرفت گفت: آيت‌الله معرفت در فقه بسيار به روز بود و در آرای فقهی‌شان هم احتياط ديده می‌شود و هم جنبه بديع و نو بودن. وی افزود: استاد معرفت در مورد تلقيح، پيوند اعضا، مسائل مربوط به جنين و شبيه‌سازی و بانك و ربا، ديدگاه فنی دارد؛ لذا به يك معنا در فقه نوپرداز است و با خبر است كه در دنيای امروز چه نظريه‌های جديدی گفته شده است. اين مدرس حوزه علميه قم در پاسخ به اين سؤال كه آيا درس خارج فقه آيت‌الله معرفت با توجه به اين‌كه ايشان قرآن‌پژوه بودند با درس خارج فقه ديگر علما تفاوت داشت ياخير؟ عنوان كرد: اين سؤال با توجه به شناختی كه از آيت‌الله معرفت دارم، از چند جهت مورد پاسخ‌گويی است، آيت‌الله معرفت مكرر تذكر می‌داد اين نگاهی كه به آيات فقهی قرآن وجود دارد كه مثلا 300 آيه و يا 350 آيه از قرآن مربوط به فقه است، صحيح نيست. نصيری تأكيد كرد: استاد معرفت مكرر می‌گفت كه اگر به طرز صحيحی به قرآن رجوع شود، همه قرآن فقه است ـ البته فقه به معنای وسيع كلمه ـ چرا كه قرآن آمده است تا به همه زندگی ما خط و خطوط بدهد و چه بسا ما به راحتی از كنارش رد می‌شويم. مؤلف كتاب «رابطه قرآن و سنت» اظهار كرد: در آيه «و هو فی الخصام غير مبين» خداوند نظريه مشركان را كه مدعی هستند كه خداوند فرشتگان را به عنوان دختران خود اختيار كرده است و زمام كارها را به ايشان داده است، باطل می‌انگارد، اين آيه بحثی كاملا كلامی است، در حالی كه آيت‌الله معرفت معتقد بود كه به رغمی كه اين آيه بحث كلامی است، مسئله فقهی را نيز در حال بازگو كردن است كه به زن در چه حد در قضاوت و داوری بها بدهيم. عضو گروه قرآن پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی افزود: در مورد «لا اكراه فی الدين» خيلی‌ها گفته‌اند اين مسئله تكوينی است، در حالی كه آيت‌الله معرفت يك حكم فقهی از آن استنتاج می‌كرد و معتقد بود كه حالا كه در متن هستی امكان ندارد دين را در قلب كسی ملزم كرد، پس در مقام تشريع و احكام هم نبايد احكام اجباری برای پذيرش دين توليد كنيم. آيت‌الله معرفت معتقد بود كه نبايد در سيره اميرالمؤمنين(ع) و رسول‌الله(ص) به دنبال آيه‌ای منحصر به فرد باشيم، بلكه استاد معرفت معتقد بود بايد گفته شود اسلام برای پيامبر(ص) و امام معصوم(ع) و ولی فقيه و چارچوب و اختيارهايی را تعريف می‌كند كه بر آن مبنا كار می‌كنند و ولی فقيه بر اساس نقش زمان و مكان در منطقةالفراق كه در اختيار حاكم است، اظهار نظر می‌كند وی خاطرنشان كرد: عده‌ای از مفسران گفتند اين آيه حكايت از تكوين دارد؛ يعنی در متن هستی باور را نمی‌توان در قلب كسی گنجاند و عده‌ای ديگر حكايت را تشريعی دانسته‌اند. نگاه سومی توليد می‌شود كه آن نگاه آيت‌الله معرفت است كه می‌گويد كه نگاه تكوينی به اين آيه داشته باشيد، ولی تكوين را با تشريع يكی بدانيد؛ يعنی تشريع لباسی است كه بر قامت تكوين آماده شده است. اين قرآن‌پژوه در ادامه تبيين نظريه آيت‌الله معرفت اظهار كرد: اگر در متن هستی، دين اكراه بردار نيست، پس قانون اكراه بردار هم ننويسيد؛ يعنی دولت اجازه ندارد كه كاری را انجام دهد كه تفتيش عقايد صورت گيرد. نصيری تأكيد كرد: آيت‌الله معرفت معتقد بود كه ما نمی‌توانيم صرفا از زاويه تعدادی از روايت، روش متداول فقه اسلامی را استنباط و استخراج كنيم كه اصطلاحا «مقاصد الشريعة» به آن گفته می‌شود، ايشان معتقد بود كه فقيه بايد به جوانب متعدد دين، احاطه و تسلط پيدا كند و چارچوب‌های دين را در همه جهاتش بشناسد و اين فرد می‌تواند در مورد دين اظهار نظر كند. وی افزود: موضوع تساهل و تسامح، در متن روايات ما قرار دارد كه در كشور ما مطرح شد و به دنبال آن قيل و قالی رخ داد. آيت‌الله معرفت معقتد بود كه اين نگاه در مسائل شخصی و شهروندی تأثيرگذار است و برای حل اين مسئله نمی‌توان به چهار روايت تمسك كرد بلكه بايد بر تاريخ اسلام، سيره پيامبر(ص) و آيات قرآن تسلط پيدا كرد و بعد يك چهارچوب ذهنی ايجاد می‌شود؛ بر اين اساس می‌توان فهميد كه آيا دين بر مدار تساهل است و يا تسامح. نصيری خاطرنشان كرد: نكته سوم در مورد آرای فقهی آيت‌الله معرفت اين است كه در مورد حاكميت بسيار پايبند و تأكيد داشت، چنانچه ولايت فقيه امام را استاد معرفت تدوين و تعريب كرده‌ بود؛ لذا روش ايشان، روش حكومت اسلامی است. مدرس دانشگاه معارف اسلامی عنوان كرد: استاد معرفت معتقد بود كه اگر مسائل قرآن و روايات با چارچوب ذهنی و با ديد حكومت ديده نشود، ارزيابی ناقصی شده است، ايشان معتقد است حاكم اسلامی، اختيارات و حدودی دارد، و نظريه ايشان شبيه آن چيزی است كه امام در كتاب «ولايت فقيه» مطرح كرده است وی افزود: آيت‌الله معرفت معتقد بود كه نبايد در سيره اميرالمؤمنين(ع) و رسول‌الله(ص) به دنبال آيه‌ای منحصر به فرد باشيم، بلكه ا]
]>