قرآن نيز، به پيروی از تورات، تأکيد می کند که:
«پس به آدم و زوجه اش گفتم که از بهشت بيرون رويد، و از اين پس بعضی از شما بعضی ديگر را دشمن خواهيد بود و زمين برايتان تا بهنگام مرگ پناهگاهی موقتی خواهد بود» (بقره ٣۶)
البته با همه گذشت قرون، هنوز بدين دو پرسش پاسخ قانع کننده ای داده نشده است که اگر خدا خودش به شيطان اجازه داده بود که مردمان را گمراه کند، گناه آدم و حوا که فريب اين شيطان را خوردند چه بود؟
و به فرض آنهم که اين دو گناهکار بودند چرا بايد فرزندان نسل های بعدی آنها بابت گناه اين پدر و مادر ساده لوح جواب پس بدهند؟
پاسخ:
پاسخ پرسش نخست چندان دشوار نیست. آزاد گذاشتن شیطان توسط خداوند نظیر آزاد گذاشتن نفس اماره است که از درون موجبات پلشتی را فراهم می آورد و منطبق با اصل آزادی و اختیار و مبتنی بر نظام کیفر و پاداش است.
اگر قرار بود که همه راه های وسوسه و کج مداری از بیرون و درون بسته می شد، دیگر ارزش افراد به پاک گزینی یا پلشت گزینی مشخص نمی شد.
البته پرسش دوم دشوار تر است.
در پاسخ به دو نکته می توان توجه داشت:
در علم الهی از آغاز آشکار بود که فرزندان آدم به مراتب تندتر و بی باک تر اسیر حرص و طمع بوده و مرزهای حرمت و منع الهی را خواهند شکست. ( البته آن چه در باره آدم اتفاق افتاد در حد ترک اولی یا تفاوت مراتب عصمت معنا شده است).
این امر با درنگریستن در سراسر تاریخ هویداست.
افزون بر کتاب مقدس در آموزه های دینی ما نیز آمده که گاه گناه و لغزش والدین تا نسل ها در فرزندان تاثیر می گذارد.
3.هبوط آدمیان به زمین و دچار انواع آسیب ها شدن از باب پیامد کیفر نیست، بلکه از باب آثار و تبعات تکوینی و طبیعی عمل است.
در یک مثال ساده وقتی رخدادی نظیر فروپاشیدن یک بنا با غفلت فردی رخ می دهد، دیگر نمی توان از پیامد آن تا نسل ها مانع شد.
علی نصیری
27/11/95