همسر گزینی

همسر گزینی
این کتاب در شش فصل سامان یافته و نگارنده كوشيده با عطف توجه به واقعيت‌هاي موجود جامعه و با ياري جستن از آموزه‌هاي كتاب و سنّت، به كند وكاو موانع و راه‌حل‌های پیش روی ازدواج بپردازد و تا حدودي واقع بینانه جوانان را با واقعيت‌ها و بايسته‌هاي ازدواج آشنا سازد.
در مقدمه این کتاب چنین آمده است:
ازدواج مبارك‌ترين سنّت الاهي در زندگي انسان است که در کنار شيرين ساختن زندگي، زمينه رشد و تعالي را فراهم می‌سازد و بر اساس آن اراده الاهي مبني بر بقاي نسل آدمي را نيز لباس تحقق می‌پوشد . انسان در سایه ازدواج به آرامش روحی می رسد و با روبرو شدن با آیینه زلال همسر خود چین و شکن خلق و خوی خود را صفایی می بخشد و به یمن همراهی با همسری مهربان و همراز در پیچ و خم نامهربانی های روزگار هیچگاه خود را تنها و بی کس نیافته و بر آلام طاقت سوز خود سنگ صبوری می شناسد و در کنار او با تقسیم شادی ها و غم ها از رنج جانکاه تنهایی می رهد و آنگاه که باغ پر طراوت زندگی با تولد فرزندان معطر می شود و زندگی بهاری دیگر را تجربه می کند ، بیش از پیش به راز دعوت مهربانانه خداوند به سنت ازدواج پی می برد .
باری ، آدمی به برکت ازدواج با مهار حکیمانه غرایز جنسی و بر اساس اصل «الرفیق ثم الطریق» در کنار همسر و همراه همدلِ خود راه پر نشیب و فراز قرب به خداوند و نیل به مقام انسان کامل را در می نوردد و آنگاه که از این خاکدان رخت بربسته و رخ در نقاب خاک می کشد ، به لطف اعمال صالحی که اندوخته و منزلتی که نزد خداوند یافته ، استمرار همراهی و همنشینی با همسر و فرزندان صالح خود در بهشت جاودانه را از ساحت مهربان حق می طلبد و البته این نعمت جاودانه را در آغوش خواهد کشید .
آیا این همه آثار و برکات برای دعوت جوانان و اقبال به این سنت مبارک الاهی کافی نیست ؟!
بدون ترديد براي هر جوان بويژه جواني متدين، پاكدامن و پايبند به سنت‌هاي ديني، شيرين‌ترين لحظه، زمانی است كه چشمش به يار و همسري كه قرار است يك عمر كنار او بسر برد، می‌افتد و با سرخوشي و شادكامي لباس دامادي يا عروسي به تن می‌كند و مراسم پرخاطره ازدواجش را می‌بیند. اين لحظات چنان شيرين و پرخاطره است كه تصاوير آن به عنوان نماد عشق و شيدايي تا پايان زندگي زينت‌بخش اتاق همسران می‌شود و خاطرات آن بسان گوهري گرانبها هماره در ذهن و دل آنان زنده و پويا می‌ماند و ترنّم آن هماره به لحظات خوش زندگی طراوت می بخشد .
ازدواج برغم چنین آثار مثبت و با برکت امروزه با موانع چندی روبرو است که برخی از آنها عبارتند از :
1. سنت های غلط و دست و پا گیر در کنار مشکلات اقتصادی سنّ ازدواج را به مراتب بالا برده به گونه ای که میلیون ها پسر و دختر در حالی که چند سالی از سنّ ازدواج آنان گذشته است ، هم چنان شرایط مناسب برای تحقق این سنت الاهی برای آنان فراهم نمی گردد . وقتی داشتن مسکن در کنار برخورداری از شغل درآمد زا ، در آغاز ازدواج از سوی عموم خانواده ها مورد تاکید قرار می گیرد و یا پس از ازدواج تامین مسکن در کنار سایر هزینه های سنگین ، مهم ترین دغدغه زندگی را تشکیل می دهد ، آیا می توان از جوانان انتظار داشت که بدور از هر دغدغه ذهنی به ازدواج به عنوان سنّت مورد تاکید خداوند اقبال نمایند ؟!
2.شماری از جوانان بخاطر اقتضای شور و شعف جوانی بدون توجه لازم به ارزش های اخلاقی و اسلامی که برخورداری از آنها شرط بقا و سلامت زندگی است ، با دیدن  چهره ای زیبا و اندامی دلربا یا ثروتی انبوه یا مقامی پر طمطراق یا هر جلال و جمال ظاهری دیگر ، دل باخته شده و زمام عقل و خرد را از دست می دهند و زمانی از چهره تاریک و آلوده معشوق خیالی خود با خبر می گردند که کار از کار گذشته و راهی جز جدایی پر زیان یا عمری تحمل جانکاه در برابر خود نمی بینند . متاسفانه برخی از جوانان متدین با این تلقی نا صحیح از آموزه های دینی که هر گونه تلاش برای شناخت شخصیت اخلاقی طرف مقابل را امری نامشروع می داند ، بدون مطالعه و مداقّه لازم در بازشناسی همسر شایسته دچار شتاب زدگی شده و خود را برای همه عمر از داشتن همسری دلخواه و همراه محروم می سازند . بالا رفتن آمار طلاق بویژه در باره همسرانی که از ازدواج آنان کمتر از یکسال گذشته از این حقیقت تلخ حکایت دارد .
3.  برخی از جوانان در اثر غفلت و نا آگاهي از چگونگي ورود به عرصه حساس زندگی مشترک و عدم آشنايي با اصول و قواعد همسرداري، با انبوهی از تلخی ها و ناکامی ها روبرو شده و زندگي به جهنمي از منازعات و مشاجرات تبديل می شود و گاه برغم آن كه باغ زندگي مشترك با گل‌هاي پاك فرزندان معطّر شده است، با طلاق و جدايي به ویرانه غمبار تبدیل می گردد . براي آن كه شيرين‌ترين خاطره عمر به تلخ‌ترين خاطره تبدیل نگردد و خانه‌اي كه محبوب‌ترين خانه نزد خداوند است مبغوض‌ترين خانه نشود و روان لطيف زوجين با مشاجرات و ستيز فرسايش پيدا نكند و فرزندان طلاق دهها آسيب را براي خود، خانواده و اجتماع به دنبال نياورند، چه بايد كرد؟
قطعاً يكي از مهمترين و كار‌آمدترين راه آشنا ساختن ذهن جوانان با حسّاسيت و اهميت پديده ازدواج، و معيارهاي انتخاب همسر شايسته، چگونگي دستيابي به گزينة شايسته براي زندگي مشترك، تبيين موانع ازدواج و ارايه راه‌هاي حلّ آن، تبيين مراحل و مقدمات ازدواج و نیز تبیین اصول و قواعد همسر داری است .
برای آن که جامعه در این عرصه خطیر با آسیب های کمتری روبرو شده و زمینه برای شکل گیری بنیان محکم و پاک زندگی مشترک فراهم گردد و از دامن چنین خانواده هایی  فرزندانی پرنشاط ، با انگیزه و معنویت گرا پا به عرصه گیتی گزارند ، در کنار دهها اقدام که باید از سوی دولتمردان و مردم برای کاستن دغدغه های اقتصادی و کنار گذاشتن سنت های ناصواب  برداشته شود ، می بایست در سطحی فراگیر و از رهگذر متون آموزشی و درسی و نیز از زبان رسانه های عمومی از آغاز نوجوانی ، برای روبرو شدن معقول و مشروع با پدیده غرایز جنسی ، چگونگی مواجه شدن با سنت ازدواج ، قواعد انتخاب همسر و اصول همسرداری آموزش لازم داده شود . مسئولیت خطیری که در برخی از کشور های شرقی همچون چین و ژاپن به صورت جدی و البته ملهم از آموزه های گاه نا صواب آیین های مورد قبول آنان دنبال می شود ، اما متاسفانه ما برغم برخورداری از متعالی ترین و پیراسته ترین آموزه ها و رهنمون ها که در قرآن و سنت انعکاس یافته و در سیره تابناک پیشوایان دینی تجسد یافته ، از اقدام بایسته و به موقع غافل می مانیم !
کتاب حاضر بر اساس چنین دغدغه ای فراهم آمده و نگارنده کوشیده است با مخاطب قرار دادن جوانان پاک و محبوب و بویژه دانشجویان ، شماری از رهنمون های برگرفته از کتاب و سنت را به منظور تشویق آنان به ازدواج و پرهیز از تاخیر در این زمینه و ارایه راه حل های برون رفت از موانع پیش روی ازدواج ، و ارایه رهنمون های لازم برای انتخاب همسر شایسته – به استثنای اصول و قواعد همسر داری که امید است در کتابی دیگر توفیق پرداختن به آنها فراهم گردد – در اختیار آنان قرار دهد . بر این اساس عنوان «آيين همسر گزيني» را براي این کتاب انتخاب كرده‌ام .
بر اساس اهداف پیشگفته مباحث این کتاب در شش فصل انعکاس یافته است، بدین شرح :
در فصل نخست در باره حکمت ازدواج و این که چرا شور همسر خواهی در دل و جان آدمیان گذاشته شده و دلایل حکیمانه بودن پیش بینی ازدواج در نظام آفرینش مورد ارزیابی قرار گرفته است.
فصل دوم به بررسی رویکرد‌ها به پدیده ازدواج اختصاص یافته است . در این فصل ضمن بررسی رویکرد رهبانی و نقد آن و ستایش از رویکرد مثبت اسلام به ازدواج ، موانع کنونی بر سر راه ازدواج جوانان را مورد توجه قرار داده و راه حل‌هایی را برای برطرف کردن یا کاستن از این موانع پیشنهاد شده است .
در فصل سوم معیارهای پنجگانه انتخاب همسر شایسته مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، که عبارتند از: 1. دینی و اخلاقی؛ 2. روان شناختی؛ 3. علمی و فرهنگی؛ 4. زیبا شناختی؛ 5. شغلی و اقتصادی. این معیارها با توجه به شرایط کنونی جامعه و مشکلاتی که در تشخیص معیارهای همسر شایسته در پیش روی جوانان قرار دارد، مورد توجه قرار گرفته‌اند .
در فصل چهارم به این پرسش اساسی پاسخ داده ایم که با فرض باورداشت به معیارهای همسر شایسته، با توجه به محذورات شرعی و تا حدودی فرهنگی که در زمینه ارتباط میان دختران و پسران پیش از ازدواج وجود دارد، چگونه می‌توان به همسری مناسب که دغدغه بسیاری از جوانان است، دست یافت . در این فصل ضمن نقد ارتباط های غیر شرعی پیش از ازدواج، چند راه حل در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است .
فصل پنجم به بررسی مراحل مقدماتی جشن ازدواج اختصاص یافته، و در باره موضوعاتی همچون: گفتگو پیش از ازدواج، چگونگی جلب رضایت والدین و آداب دینی برگزاری جشن ازدواج گفتگو شده است .
در فصل ششم چهار نمونه از الگو های ازدواج موفق را ارایه کرده ایم که عبارتند از : 1. ازدواج موسی (ع) با دختر شعیب ؛ 2. ازدواج علی با فاطمه (ع) ؛ 3. ازدواج جویبر با ذلقاء ؛ 4. ازدواج ملا صالح مازندرانی با آمنه بیگم .
مهم ترین پیامی را که در این کتاب دنبال کرده ام این نکته است :
باید این حقیقت را با تمام جان و دل دریابیم که خداوند بر اساس مهر بیکران و بی پایان خود نظام هستی را با همه پیچیدگی هایش بنیان گذاشته و هر آنچه در نظام تشریع و از زبان پیامبران به ما ابلاغ نموده مبتنی بر اصل حکمت و خیرخواهی است . بر اساس همین اصل همان گونه که خداوند ما را از حریم شکنی و آلوده داشتن چشم و دامن باز داشته ، به اقبال به سنت ازدواج توصیه نموده و  بر اساس وعده تخلف ناپذیر خود تامین معاش زوجین را تضمین کرده است . از این جهت برغم اذعان به وجود شماری از مشکلات و موانع کنونی بر سر راه ازدواج ، باید باور کنیم که تاخیر در این زمینه عملاً راه را برای درغلتیدن در شماری از لغزش های اخلاقی هموار ساخته و خود را از نیل به سعادت جاودانه دور ساخته ایم و با فرض فراهم شدن مقدمات دیر هنگام ازدواج ، زندگی مشترک عموماً از آن گرما و حرارت لازم که تضمین کننده بقا و سلامت آن است ، برخوردار نخواهد شد . از این رو اهتمام و اقبال به موقع به ازدواج به عنوان سنت موکد پیامبر اکرم (ص)  و آسان انگاشتن دشواری ها با تکیه به لطف بیکران و وعده تخلف ناپذیر الاهی و در عین حال پرهیز از هرگونه شتاب زدگی در گزینش همسر شایسته را به جوانان پیشنهاد می کنیم .
چنان چه بخواهیم براي اين اثر ويژگي خاصي  برشمریم ، از همه مهم‌تر آن که نگارنده كوشيده با پرهيز از طرح مباحث كلي، تا حدود زيادي با عطف توجه به واقعيت‌هاي موجود جامعه و با ياري جستن از آموزه‌هاي كتاب و سنّت، به كند وكاو موانع و راه‌حل‌ها بپردازد و تا حدودي واقع بینانه جوانان را با واقعيت‌ها و بايسته‌هاي ازدواج آشنا سازد .
در پایان از خداوند منّان و فیض گستر بخاطر توفیق تدوین این کتاب سپاس گزارم و ضمن تشکر از کلیه دست اندرکاران انتشار این کتاب ، اميدوارم گامي هر چند خرد براي تشويق جوانان عزيزمان به امر مقدس ازدواج و تحكيم زندگي زناشويي آنان برداشته باشم .
و الله ولی التوفیق
علي نصيري
قم 15/10/1387